Pebre-d'ase
Satureja montana
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Pebre-d'ai, Isop.
Noms en français : Sarriette des montagnes, Sarriette vivace.
Descripcioun :Lou pebre-d'ai es uno planto redoulènto bèn couneigudo de nòsti mountagno. Trachis souvènt en gròssi mato denso de flour blanco à roso. Flouris pulèu à la fin de l'estiéu.
Usanço :Es proun couneigu "pèr n'en perfuma lei toumo" (O. Madon, op.cit. p.153) o lou boudin. Se fai uno meno de soupo, la "soupo dóu pastre" pèr li proublèmo de digestioun o d'estoumac : "Fasès bouli coume uno infusioun voste pebre-d'ase dins la casseirolo, pièi quant a bouli, arrestas lou fiò, levas voste pebre-d'ase, ié metès la pasta, pièi la pasta pren aquéu perfum" ib. Ei couneigu tambèn pèr èstre acalourant.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Satureja
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Tepiero seco
- Relarg à jóuinis aubret
- Ribo d'aigo
- Roucas
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Satureja montana L., 1753
Brusc-mascle
Erica arborea
Ericaceae
Autre noum : Brugas-mascle.
Noms en français : Bruyère arborescente, Bruyère blanche.
Descripcioun :Lou brusc-mascle trachis dins li terraire safrous, adounc majamen en Prouvènço séusouso. Aqui flouris d'ouro, tre lou mes de mars, e douno de poulìdi brout de flour blanco. Se destrìo dóu brusc-femèu que si ramo soun peludo e de si flour blanco sort l'estile pulèu long (subretout à la fin de la flourido).
Usanço :Lou rizoumo, rouge e de mai d'un kg, douno un bos de qualita pèr la chaminèio e peréu pèr adouba de pipo. Li flour, proun sucrado, podon èstre manjado o boutado dins l'aigo pèr n'en faire de tisano astringènto. Lis estùdi d'aro mostron d'interessanto prouprieta anti-enflamativo e anti-óussidanto.
Port : Aubret
Taio : 1 à 4 m
Fueio : verticilado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Erica
Famiho : Ericaceae
Ordre : Ericales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 1,5 à 2 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Si
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mars à abriéu
Liò : Terraire safrous
- Champino
- Garrigo
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Erica arborea L., 1753